سیر تحول موسیقی عربی

موسیقی همیشه بیانی جهانی از حساسیت انسان بوده است که از طریق صداها و ملودی‌های سازها و اغلب بازتابی از فردیت، فرهنگ و هویت ارائه می‌شود. بر اساس روایات مذهبی، اعتقاد بر این است که نوه داغدار آدم، لمک، اولین عود را از پای پسر مرده خود ساخته است.  سپس از عود برای زاری از دست دادن پسر خود استفاده کرد و مرثیه او اولین آهنگی است که روی زمین خوانده شده است. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا به بررسی سیر تحول موسیقی عربی بپردازیم . همچنین میتوانید با پیوستن به ما از گلچین آهنگ های بیس دار عربی لذت ببرید.

اعراب موسیقی را مدت‌ها قبل از پیدایش اسلام می‌شناختند، هر چند این بیان هنری اصلی در جامعه پیش از اسلام نبود.  در شهر عرب نشین اوکاز، شاعران و خوانندگان به طور دوره ای گرد هم می آمدند و استعدادهای خود را ارائه می کردند. به همین دلیل از بازرگانان ثروتمند و نخبگان شهری عربستان جوایز و هدایایی دریافت می کردند.  موسیقی دانان و شاعران عصر پیش از اسلام به لطف قدرت تأثیرگذاری و سرگرمی خود، رتبه بالایی در سلسله مراتب اجتماعی داشتند.

هنگامی که اسلام آمد، حضرت محمد (ص) بلال بن ربّه را به عنوان مؤذن (دائر نماز از ارتفاع مناره) منصوب کرد . انتخاب بلال نه به این دلیل بود که او باتقواترین یاران پیامبر بود، بلکه به دلیل زیبایی، موسیقیایی و قدرت صدای او بود که عمیقاً آرامش بخش بود. پ یامبر هر گاه از چیزی ناراحت می شد به بلال می فرمود: ای بلال با اذان دلهای ما را آرام کن.  اگر صدای مسحور کننده بلال نبود، پیامبر شخص دیگری را به عنوان مؤذن انتخاب می کرد .

در زمان خلافت امویان و عباسیان، موسیقی با ازدیاد رساله های موسیقی و ظهور بسیاری از نوازندگان و خوانندگان رونق گرفت . تبادلات بین فرهنگی و گرده افشانی های فرهنگی بین اعراب، پارس ها، ترک ها و بیزانسیان در دوره امویان و عباسیان منجر به توسعه آلات موسیقی و ظهور سبک ها و فرم های جدید موسیقی شد.  گسترش امپراتوری اسلامی و تصاحب سرزمین‌های بزرگ در آسیا، آفریقا و اروپا، امکان مبادلات بیشتری را با کشورهای فتح شده بر اساس سنت‌های موسیقی فراهم کرد. تبادلات بین فرهنگی بین اعراب، ایرانیان، ترک ها و بیزانسی ها در دوره امویان و عباسیان به توسعه آلات موسیقی و سبک های جدید موسیقی منجر شد.

سیر تکاملی موسیقی عربی از گذشته تا به امروز

در دوره امویان، ابن مصجاح به عنوان نوازنده، خواننده و نظریه پرداز به شهرت رسید.  ابن مسجاح که از پدر و مادری ایرانی در شهر عربی مکه متولد شد، موفق شد جنبه‌هایی از موسیقی ایرانی، سرایی، بیزانسی و عرب را در سبک خود بگنجاند. میراث و مشارکت او در آهنگ هنری عربی در کتاب الاغانی یا کتاب بزرگ الغایب نوشته ابوالفرج اصفهانی (۸۹۷–۹۶۹ میلادی) ثبت شده است.

این کتاب یکی از ضروری ترین مراجع برای تاریخ موسیقی عربی در نظر گرفته می شود. زیرا متون آواز قرون وسطایی، نشانه هایی از حالت های  ریتمیک و ملودیک برای آهنگ ها از جمله نشانه های آهنگ های بیس دار عربی و اطلاعات بسیار بیشتری در مورد شاعران، خوانندگان و آهنگسازان عرب قرون وسطی را حفظ می کند.  در این دوره از تاریخ اسلام، قواعد پیچیده شعر عربی و ریتم‌ها و قافیه‌های سنتی سفت و سخت آن به میزان آزادتر و کوتاه‌تر برای همراهی با موسیقی نرم شد. این پیشرفت باعث پدید آمدن هنر غزل (شعر عاشقانه) شد که در آن اشعاری همراه با موسیقی به ویژه عود (عود) خوانده می شد.

در دوران خلافت عباسی، موسیقی حتی با دستیابی به اوج خود نزد خلیفه هارون الرشید و پسرش مأمون محبوبیت بیشتری پیدا کرد.  زریاب نه تنها به‌عنوان یک موسیقی‌دان، بلکه به‌عنوان گیاه‌شناس، هواشناس، جغرافی‌دان، و متخصص مد و آرایش، استعداد ویژه‌ای داشت.  هنگامی که خلیفه هارون الرشید برای اولین بار در بغداد او را ملاقات کرد، بسیار تحت تأثیر تسلط او بر تعدادی از آلات موسیقی، از جمله عود و فلوت، و صدای مسحورکننده اش که بسیار بهتر از صدای استادش بود، قرار گرفت. اسحاق الموسلی که تحت الشعاع شاگردش قرار گرفته بود، زریاب را تهدید کرد و به او دستور داد که از بغداد ناپدید شود. بنابراین، او با سفر به تونس و سپس به قرطبه اسلامی، به دنبال دعوت امیر قرطبه، عبدالرحمن دوم (792-852) مسیر دیگری را در پیش گرفت.

زریاب در قرطبه پروژه موسیقایی و فرهنگی خود را با راه اندازی کنسرواتوار موسیقی خود برای گسترش تئوری موسیقی خود آغاز کرد . زریاب با کمک یک موسیقیدان یهودی درباری به نام منصور الیهودی و حمایت بسیار سخاوتمندانه امیر قرطبه، موفق شد  تا درهای از شهرت را در شبه جزیره ایبری و فراتر از آن باز کند.  او را مولد افسانه ای فرهنگ موسیقی اندلس می دانند .

امروزه موسیقی عرب یکی از غنی ترین و زنده ترین سنت های موسیقی است که نشان دهنده تعامل تاریخی آن با فرهنگ های مختلف شرق و غرب است.  تلفیقی از لحن‌ها، ملودی‌ها و آلات موسیقی، ملیله‌ای زیبا از ژانرها و انواع مختلف مانند کلاسیک، رای، گناوا، پاپ، اندلسی و خلیجی را می‌سازد و درست همانطور که در طول تاریخ، هنرمندان عرب به تولید اشکال هنری و موسیقی که به غنی سازی جوامع در سراسر جهان کمک می کند، ادامه می دهند. برای کسب اطلاعات بیشر در حیطه موسیقی و همچنین دستیابی به محبوبتربن آهنگ های بیس دار عربی به سایت ما مراجعه کنید. تا این موسیقی غنی و زنده را به شیوه ای متفاوت لمس کنید .

دیدگاه خود را بگذارید